Prawo do wychowywania przez oboje rodziców

(...)
Drugi z pro­jek­tów zo­stał przy­go­to­wa­ny z ini­cja­ty­wy RPD. Zmie­rza do wy­eli­mi­no­wa­nia ko­niecz­no­ści ogra­ni­cze­nia wła­dzy ro­dzi­ciel­skiej jed­ne­mu z ro­dzi­ców, w sy­tu­acji gdy w ob­li­czu roz­sta­nia nie zdo­ła­li oni osią­gnąć po­ro­zu­mie­nia co do spo­so­bu opie­ki nad dziec­kiem. Po zmia­nach sąd bę­dzie mógł ogra­ni­czyć wła­dzę ro­dzi­ciel­ską o tyle, o ile dobro dziec­ka bę­dzie za tym prze­ma­wiać.

Zda­niem Mi­cha­la­ka ob­li­ga­to­ryj­ność ogra­ni­cze­nia wła­dzy ro­dzi­ciel­skiej jest za­pi­sem za­ognia­ją­cym kon­flikt, na czym cier­pią dzie­ci po­zba­wio­ne kon­tak­tu z jed­nym z ro­dzi­ców. W jego opi­nii sądy po­win­ny mak­sy­mal­nie wy­ko­rzy­sty­wać swoje in­stru­men­ty do za­że­ga­nia kon­flik­tu, do kon­struk­tyw­ne­go roz­wią­za­nia pro­ble­mu i zna­le­zie­nia opty­mal­ne­go dla dziec­ka roz­wią­za­nia, bez po­zba­wia­nia go kon­tak­tów z jed­nym z ro­dzi­ców.

Rzecz­nik pod­kre­ślił, że pro­jekt ten zo­stał przy­go­to­wa­ny w opar­ciu o ana­li­zę obec­ne­go stanu praw­ne­go do­ko­na­ną przez po­wo­ła­ną przy jego urzę­dzie Ko­mi­sję Ko­dy­fi­ka­cyj­ną Prawa Ro­dzin­ne­go. Wy­ka­za­ła ona nie­do­sto­so­wa­nie obec­nie obo­wią­zu­ją­cych prze­pi­sów Ko­dek­su ro­dzin­ne­go i opie­kuń­cze­go do po­sta­no­wień Kon­wen­cji o pra­wach dziec­ka, zwłasz­cza do­ty­czą­cych prawa dziec­ka do wy­cho­wa­nia przez oboje ro­dzi­ców.

Mi­cha­lak zwró­cił uwagę, że pro­jekt na­ka­zu­je sądom i ro­dzi­com nie tylko za­uwa­że­nie prawa dziec­ka do wy­cho­wa­nia przez oboje ro­dzi­ców, ale rów­nież trak­to­wa­nie tego prawa jako wy­tycz­nej przy okre­śla­niu spo­so­bu wy­ko­ny­wa­nia wła­dzy ro­dzi­ciel­skiej i kon­tak­tów z dziec­kiem.

Niepokojące tendencje

Z da­nych re­sor­tu spra­wie­dli­wo­ści za lata 2003–2012, które przy­ta­cza Mi­cha­lak, wy­ni­ka, że w 60,4-63,1 proc. przy­pad­ków sądy przy­zna­wa­ły wy­ko­ny­wa­nie wła­dzy ro­dzi­ciel­skiej mat­kom, zaś ojcom je­dy­nie w 3,6–4,4 proc. przy­pad­ków.

Zda­niem RPD jesz­cze bar­dziej nie­po­ko­ją­cym zja­wi­skiem jest jed­nak za­ry­so­wu­ją­ca się od 4 lat (czyli od wpro­wa­dze­nia no­we­li­za­cji Ko­dek­su ro­dzin­ne­go i opie­kuń­cze­go w 2008 r.) ten­den­cja do zmniej­sza­nia licz­by orze­czeń o przy­zna­wa­niu wy­ko­ny­wa­nia wła­dzy ro­dzi­ciel­skiej oboj­gu ro­dzi­com.