Tel. 606-515-686
Biegły sądowy z zakresu problematyki alienacji rodzicielskiej i sposobów jej przeciwdziałania
mediacje, negocjacje, porady prawne i psychologiczne, terapia rodzinna, małżeńska, indywidualna, problemy wychowawcze z dziećmi, przeciwdziałanie alienacji rodzicielskiej, lobbing na rzecz zmian prawa
Dnia Czwartek, 13 Listopada 2014 10:28 FORUMMATEK <biuro@forummatek.pl> napisał(a)
18. “Wiersze
dla syna – antologia wierszy dorosłych ofiar przemocy alienacyjnej” Wydawnictwo
Fundacji Obrony Praw Dziecka KAMAKA OPP, Kraków 1
ALIENACJA RODZICIELSKA - WSTĘPNE
ROZPOZNAWANIE OBJAWÓW I EFEKTÓW- ANKIETA DLA RODZICA
1. Czy zaobserwowałeś/aś
poniższe zachowania drugiego rodzica Twojego dziecka albo sprawujących nad
Twoim dzieckiem opiekę lub wspólnie zamieszkujących z nim osób?
W jaki sposób objawiały te zachowania? Proszę podać konkretne przykłady!
a) szantaż emocjonalny wobec Twojego dziecka
b) okazywanie niechęci do Ciebie w obecności dziecka
c) wzbudzanie niechęci dziecka do Ciebie
d) wzbudzanie nieufności dziecka wobec Ciebie
e) utrudnianie Waszych wspólnych kontaktów
f) fizyczną lub słowną agresję wobec Ciebie, w obecności Twojego dziecka
g) aranżowanie pokus dla dziecka, kiedy macie się spotkać
h) brak elastyczności w terminach Twoich spotkań z dzieckiem
i) utrudnianie dostępu do dokumentacji lekarskiej lub wyników szkolnych
Twojego dziecka
j) utrudnianie współpracy w sprawie rozwiązywania problemów dziecka
k) opowiadanie dziecku o przyczynach Waszego rozejścia i Waszych relacji
l) obwinianie przy dziecku Ciebie za rozpad rodziny, problemy materialne,
posiadanie kolejnego partnera
m) pozorowanie ratowania dziecka przed Tobą
n) manipulowanie smutkiem, bądź tęsknotą, gdy miło spędzaliście wspólnie z
dzieckiem czas
o) uwypuklanie Twoich negatywnych cech
p) utwierdzanie dziecka w przekonaniu, że skoro "skrzywdziłeś/aś
drugiego rodzica to go też skrzywdzisz
r) sugerowanie dziecku zmiany nazwiska lub zaadaptowanie go przez drugiego
opiekuna
s) wykorzystywanie dziecka do zbierania, w tajemnicy, dowodów przeciwko Tobie
t) podsłuchiwanie rozmów telefonicznych dziecka z Tobą
u) karanie dziecka za pozytywne kontakty z Tobą
w) stwarzanie wyalienowanemu dziecku pozoru wyboru czy chce kontaktów z Tobą
y) inne działania powodujące powstanie zaburzeń w relacjach pomiędzy Tobą, a
Twoim dzieckiem
z) inne zachowania (jakie)
2. Jak oceniasz Twoje kontakty z Twoim dzieckiem i stosunek dziecka do Ciebie
i Twojej rodziny przed wystąpieniem alienacji rodzicielskiej i obecnie? Na
czym te zmiany polegają? Czy zauważasz takie zachowania Twojego dziecka wobec
siebie jak:
a) odrzucanie
b) agresja
c) oczernianie
d) wymyślanie powodów niechęci
e) posługiwanie się określeniami drugiego opiekuna/głownych opiekunów/
domowników
f) "zamykanie się" przed Tobą
g) niechęć do członków Twojej najbliższej rodziny bądź ich odrzucanie
g) inne zmiany (jakie)
3. Czy od momentu zauważenia przez Ciebie występowania alienacji
rodzicielskiej zauważyłeś/aś występowanie u dziecka problemów z zachowaniem,
w relacjach z Tobą lub innymi osobami, problemy emocjonalne albo problemy
zdrowotne? Na czym one polegają?
a) agresja
b) autoagresja
c) gniew
d) niepokój, lęki
e) zwiększona podatność na wpływy innych
f) depresja
g) bóle głowy, brzucha
h) nadpobudliwość
i) problemy z przemianą materii
j) problemy ze snem
k) inne zaburzenia (jakie)
4. Czy uważasz, że na występowanie zaburzeń u Twojego dziecka mogą mieć wpływ
także inne czynniki niż alienacja rodzicielska? Jakie to są czynniki?
5. Jak długo trwa proces alienacji rodzicielskiej?
6 . Jak często możesz spotykać się ze swoim dzieckiem i ile czasu możesz z
nim przebywać?
7. Czy czujesz się dyskryminowany/a, w zakresie związanym z alienacją
rodzicielską przez szkołę, kuratora sądowego, sąd lub inne osoby i instytucje
mające za zadanie pomagać w rozwiązywaniu problemów, dotyczących Twojego
kontaktu z dzieckiem oraz służyć dobru dziecka? W jaki sposób jesteś
dyskryminowany/a?
8. Podaj wiek, płeć oraz miejscowość zamieszkania Twojego dziecka?
9. Kim jesteś dla Twojego dziecka (ojciec.matka)?
Opracował:
Maciej Wojewódka / Krzysztof M. Kokoszka
Bibliografia:
1. Czerederecka A. "Manipulowanie dzieckiem przez rodziców
rywalizujących o udział w opiece", Dziecko krzywdzone" nr 4 (25) z
2008 r.
2. Czerederecka A. "Syndrom oddzielenia od drugoplanowego opiekuna (PAS)
- przydatność analizy w badaniach sądowych w kontekście krytyki
zjawiska", Nowiny Psychologiczne nr 3 z 2005 r (str. 31 - 42)
3. Czerederecka A. "Syndrom odosobnienia od jednego z rodziców u dzieci
z rozbitych rodzin" Nowiny Psychologiczne nr 4 z 1999 r (str. 5 - 13)
4. Czerederecka A., Wach E. "Difficulties of
Social Adaptation of Presons Experiencing Marital Failures", Z Zagadnień
Nauk Sądowych nr XXX z 1994 r
5. Darnall D. ""Divorce Casualties: Protecting your Children from
Parental Alienation", Taylor Trade Publishing
6. Darnall D. "The Parental Alienation Directory", PsyCare
http://www.parentalalienation.com/articles/index
7. Gardner R. "Academy Forum", Volume 29, Number 2, Summer, 1985,
p. 3-7 Recent Trends in Divorce and Custody Litigation."
www.fact.on.ca/Info/pas/gardnr85.htm
8. Kaczmarek
J., Kotara H., Pocent T. "Syndrom odosobnienia od jednego z rodziców.
Mechanizmy psychologiczne występujące w konflikcie okołorozwodowym według
koncepcji Richarda Gardnera", Komitet Ochrony Praw Dziecka, Warszawa
2004
9. Kowanetz M. "Rola dziadków w opiece nad dziećmi w rodzinach
rozbitych", Nowiny Psychologiczne nr 4 z 1999 roku
10. Materiały z forum dyskusyjnego "Alienacja rodzicielska"
http://www.goldenline.pl/grupa/alienacja-rodzicielska
11. Materiały ze strony Hostile Aggressive Parneting
http://www.hostile-aggressive-parenting.com/
12. Materiały
ze strony internetowej www.parental-alienation-awareness.com
13. Rand, Deirdre Conway. The Spectrum Of Parental
Alienation Syndrome (Part I). American Journal of Forensic Psychology, vol
15. no 3, 1997
14. Warshak R. A. "Divorce Poison: "Protecting the Parent-Child
Bond from a Vindictive Ex (Hardcore)"
|
Dane Klienta/Podopiecznego:
Imię i nazwisko:
Adres do korespondencji:
E-mail:
Telefon:
Sygnatury akt i numery spraw sądów, prokuratur i jednostek
policji oraz ich adresy w których Klient/Podopieczny jest stroną:
- Wyrażam zgodę na
przeprowadzenie badań przez Rodzinny Ośrodek Diagnostyczno-Konsultacyjny
przy Fundacji Obrony Praw Dziecka KAMAKA OPP
- Wyrażam zgodę na
wykorzystywanie moich danych osobowych przez Fundację Obrony Praw Dziecka
KAMAKA OPP dla realizacji jej zadań statutowych
- Oświadczam, że
zostałem poinformowany o możliwości wglądu i zmieniania moich danych
osobowych będących w posiadaniu Fundacji Obrony Praw Dziecka KAMAKA OPP
Czytelny podpis Klienta/Podopiecznego:
Dziękujemy za współpracę.
Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości
na interpelację nr 5292
w sprawie przestrzegania
procedur, prawa, konwencji międzynarodowych oraz prawomocnych wyroków sądowych
przez rodzinne ośrodki diagnostyczno-konsultacyjne
Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na interpelację panów
posłów Artura Górczyńskiego, Piotra Chmielowskiego i Marka Stolarskiego z dnia
24 maja 2012 r. przesłaną przy piśmie pana Marka Kuchcińskiego, wicemarszałka
Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, z dnia 31 maja 2012 r., nr SPS-023-5292/12, w
sprawie przestrzegania procedur przez rodzinne ośrodki
diagnostyczno-konsultacyjne, uprzejmie informuję.
Rodzinne ośrodki diagnostyczno-konsultacyjne funkcjonują na
podstawie przepisów art. 84 § 1-3 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o
postępowaniu w sprawach nieletnich (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 33, poz. 178).
Nadzór zwierzchni nad ośrodkami sprawuje minister
sprawiedliwości, zgodnie z treścią przepisu art. 84 § 1 powołanej ustawy.
Organizację i zakres działania rodzinnych ośrodków
diagnostyczno-konsultacyjnych regulują przepisy rozporządzenia ministra
sprawiedliwości z dnia 3 sierpnia 2001 r. (Dz. U. z 2001 r. Nr 97, poz. 1063) w
sprawie organizacji i zakresu działania rodzinnych ośrodków
diagnostyczno-konsultacyjnych.
Procedury badań w rodzinnych ośrodkach
diagnostyczno-konsultacyjnych zostały określone w standardach opiniowania w
rodzinnych ośrodkach diagnostyczno-konsultacyjnych opracowanych przez
Ministerstwo Sprawiedliwości.
Zgodnie z nimi obowiązkiem ośrodka jest powiadomienie stron o
procedurze przeprowadzania badań w zakresie dotyczącym ich przebiegu i
organizacji, jak również możliwości odwołania się od wydanej opinii wraz z
zapewnieniem o wnikliwym, starannym i rzetelnym rozpatrzeniu przez badających
okoliczności będących przedmiotem diagnozy.
W procesie opiniowania członkowie zespołu badającego
wykorzystują dostępne instrumenty w postaci wywiadu, rozmowy kierowanej,
obserwacji, analizy dokumentacji, w tym w szczególności akt sprawy oraz zastosowania
metod testowych (część III pkt 4 standardów opiniowania).
Z powyższego wynika, że badający mają obowiązek zapoznania się
z wszelką dokumentacją pozostającą w aktach sprawy, a zatem również
wcześniejszymi opiniami, jeżeli takie się w nich znajdują.
Decyzja co do okazania biegłemu akt sprawy należy do sądu (art.
284 Kodeksu postępowania cywilnego). Ta forma pomocy, jaką sąd może, a w
sytuacji, jeżeli wymagają tego okoliczności sprawy, powinien udzielić biegłemu,
służy prawidłowemu sporządzeniu opinii. Materiał dowodowy zgromadzony w aktach
może bowiem ułatwić biegłemu poczynienie własnych spostrzeżeń oraz zwrócenie
przez niego uwagi na te kwestie, których wyjaśnienie jest niezbędne do
należytego jej opracowania.
Sąd orzekający decyduje o przedmiocie opinii, stąd też
formułując tezy w postanowieniu dowodowym, jest w stanie dokonać prawidłowej
oceny co do zakresu informacji, jakie winna ona zawierać, a tym samym
przydatności akt sprawy do jej opracowania.
Ponieważ celem badania jest zdiagnozowanie aktualnej sytuacji
dziecka, ustalenia własne biegłych mają decydujące znaczenie, zaś informacje
zawarte w pozostałych dokumentach zostają wykorzystane do uporządkowania danych
i poznania sposobu funkcjonowania systemu rodzinnego.
Standardowo członkowie zespołu badającego dokonują analizy i
oceny problemów dotyczących sytuacji opiekuńczo-wychowawczej małoletniego,
uwzględniając przy tym stanowisko osób badanych co do podejmowanych przez nie
działań instytucjonalnych, a ponadto ich opinie w kwestii wykonywania władzy
rodzicielskiej wraz z propozycjami rozwiązań tych problemów.
W procesie opiniowania w sprawach rodzinnych konieczne jest
dokonanie przez badających oceny postaw obydwojga rodziców zarówno w aspekcie
emocjonalnym, jak i wychowawczym, przy jednoczesnym wykazaniu walorów każdego z
nich, a także zachowań utrudniających współdziałanie na rzecz dziecka.
Należy podkreślić, że przy dokonywaniu oceny sytuacji
opiekuńczo-wychowawczej małoletniego biegli kierują się zawsze jego dobrem.
Wnioski zawarte w opinii są wynikiem analizy całości materiału
dowodowego. Obowiązkiem badających jest sformułowanie ich w taki sposób, aby
udzielały odpowiedzi na tezy sformułowane w postanowieniu organu zlecającego.
Pominięcie przez biegłego w trakcie procesu diagnostycznego
określonego dowodu z dokumentu nie może być oceniane w kategorii czynu
podlegającego penalizacji. Tego rodzaju zaniechanie może mieć co najwyżej wpływ
na kompletność opinii, a tym samym jej przydatność dla danego postępowania, ale
ocena w tym przedmiocie należy do organu zlecającego przeprowadzenie badania.
Nie stanowi zatem żadnego spośród przestępstw powołanych w
interpelacji zaniechanie uwzględnienia przez biegłego określonego materiału
dowodowego, pozostającego w jego dyspozycji przy opracowywaniu opinii.
Natomiast sąd zlecający jej sporządzenie, dostrzegając uchybienie tego rodzaju,
winien wezwać biegłego w celu uzupełnienia opinii w brakującej części.
Opinie sporządzone przez rodzinne ośrodki diagnostyczno-konsultacyjne
stanowią jeden ze środków dowodowych. Tak jak każdy inny dowód są one oceniane
pod względem ich wiarygodności i mocy przez sąd orzekający, który czyni to
według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego
materiału.
Jak podkreśla się w orzecznictwie, dowód z opinii biegłego
podlega ocenie sądu przy zastosowaniu art. 233 § 1 Kodeksu postępowania
cywilnego, na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z
zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw
teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości
wyrażonych w niej wniosków (postanowienie SN z dnia 7 listopada 2000 r., I CKN
1170/98, OSNC 2001, nr 4, poz. 64, uzasadnienie wyroku SN z dnia 15 listopada
2002 r., V CKN 1354/00, Lex nr 77046).
Wyrażona w powołanym przepisie zasada swobodnej oceny dowodów
odnosi się również do wyboru określonych środków dowodowych i do sposobu ich
przeprowadzania.
Prawidłowość realizacji przez sąd tej zasady podlega kontroli w
toku instancji, stąd też popełnienie uchybienia przy jej stosowaniu strona
postępowania może podnieść w formie zarzutu, wnosząc określony środek
odwoławczy.
Po przedstawieniu opinii przez biegłego, zgodnie z przepisem
art. 286 Kodeksu postępowania cywilnego, sąd może zażądać ustnego wyjaśnienia
opinii złożonej na piśmie. Powołany przepis nie przewiduje jednak obowiązku
przesłuchania biegłego przed sądem w każdym wypadku. Decyzja co do tego, czy
opinia wymaga dodatkowych wyjaśnień ze strony jej autora, a w konsekwencji, czy
wyjaśnienia te powinny być złożone w formie ustnej czy też pisemnej, należy do
sądu orzekającego w danej sprawie.
W judykaturze i doktrynie podkreśla się, że obowiązek wezwania
biegłego na rozprawę w celu złożenia ustnych wyjaśnień powstaje wówczas, gdy
strona zgłasza zastrzeżenia do opinii pisemnej lub sąd orzekający powziął
wątpliwości co do elementu opinii, który może kształtować bądź współkształtować
treść rozstrzygnięcia w sprawie (wyrok SN z dnia 23 kwietnia 1999 r., II UKN
590/98, OSNAPiUS 2000, nr 12, poz. 484).
Warto też powołać stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku
z dnia 22 stycznia 2004 r. (V CK 197/03, niepubl.), w myśl którego obowiązek
wezwania biegłego na rozprawę powstaje wówczas, kiedy strony zgłaszają zarzuty
wobec opinii, wyrażają zamiar zadawania pytań oraz wówczas, kiedy sformułowania
opinii nie są na tyle jasne i jednoznaczne, by pozwalały na dokonanie na jej
podstawie stanowczych ustaleń.
W kontekście powyższego pogląd, zgodnie z którym biegły zawsze
powinien być wezwany na posiedzenie sądowe niezależnie od tego, czy miał
zlecone opracowanie opinii ustnej czy pisemnej, a zaniedbanie przez sąd tego
obowiązku jest istotnym uchybieniem procesowym, gdyż narusza zasadę
bezpośredniości i ustności (wyrok SN z dnia 14 stycznia 1970 r., II CR 609/69,
OSPiKA 1970, z. 12, poz. 250), został zakwestionowany jako zbyt daleko idący.
Należy przy tym podkreślić, że nie stanowi to zagrożenia dla
należytej ochrony interesów stron postępowania, które nie są reprezentowane w
toku postępowania przez zawodowych pełnomocników, skoro decyzja co do
konieczności wezwania biegłego celem ustnego wyjaśnienia opinii złożonej na
piśmie należy do niezawisłego sądu.
Zaniechanie przez sąd wezwania biegłego celem złożenia ustnych
wyjaśnień, poza koniecznymi sytuacjami wyżej wskazanymi, nie stanowi w żadnym
wypadku warunku ważności opinii.
Pragnę jednocześnie poinformować, że Ministerstwo
Sprawiedliwości ustosunkowało się do raportu z działań strażniczych dotyczących
rodzinnych ośrodków diagnostyczno-konsultacyjnych sporządzonych przez Fundację
im. Stefana Batorego.
Stanowisko co do kwestii będącej przedmiotem odpowiedzi
udzielonej przez Ministerstwo Sprawiedliwości w piśmie powołanym w interpelacji
zostało wyrażone, zgodnie z podziałem kompetencji, przez Departament Sądów
Powszechnych, stanowiący dotychczas jedną z komórek organizacyjnych
ministerstwa.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Grzegorz Wałejko
Warszawa, dnia 3 lipca 2012 r.
Skala Postaw Rodzicielskich
SPR-M
Nazwisko i imię
...........................................................................................................................
Wiek
..................................................
Wykształcenie ...................................
Liczba dzieci
..................................... wiek dzieci
................................................
Interesuje mnie, co myśli Pani o
sposobach wychowywania s w o j e g o d
z i e c k a. Proszę opisać swoje myśli, zachowania, odczucia, obawy,
nadzieje, tak jak są przez Panią jako m a t k ę aktualnie odczuwane, ustosunkowując się do
podanych poniżej stwierdzeń.
Proszę przeczytać każde stwierdzenie
uważnie i zastanowić się, w jakim stopniu dotyczy ono Pani zachowania wobec
swojego dziecka. Pewne stwierdzenia są do siebie podobne, ale są zamieszczone
do wykazania nawet nieznacznych różnic w Pani poglądach i zachowaniach.
Po każdym stwierdzeniu jest pięć ocen
(a, b, c, d, e), które określają, w jakim stopniu odnosi się ono do Pani
poglądów i zachowań jako m a t k i w o
b e c s w o j e g o
d z i e c k a.
|
a – zdecydowanie taka jestem i tak się zachowuję
b – raczej taka jestem i tak się zachowuję
c – mam wątpliwości, czy taka jestem i tak się zachowuję
d – raczej taka nie jestem i tak się nie zachowuję
e – zdecydowanie taka nie jestem i tak się nie zachowuję
Po przeczytaniu
każdego stwierdzenia proszę otoczyć kółkiem tę odpowiedź, która jest
najbardziej zgodna z Pani postępowaniem wobec swojego dziecka:
1.
|
Jestem szczerze zainteresowana sprawami swojego dziecka.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
2.
|
Nieustannie staram się kontrolować swoje dziecko, aby
postępowało tak, jak sobie tego życzę.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
3.
|
Pozwalam mojemu dziecku uczyć się samemu radzenia sobie w
różnych sytuacjach.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
4.
|
W postępowaniu z moim dzieckiem łatwo tracę cierpliwość.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
5.
|
Staram się chronić moje dziecko przed wszelkimi
trudnościami.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
6.
|
Chętnie nawiązuję kontakt z moim dzieckiem, jestem z nim
często – bawię się, rozmawiam.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
7.
|
Często prawię „kazania” mojemu dziecku na temat jego
zachowania.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
8.
|
Zgadzam się z tym, że moje dziecko w pewnych
okolicznościach, w zależności od wieku, może samo dokonywać różnych wyborów.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
9.
|
Gdy jestem zdenerwowana, to trudno mi przewidzieć, jak się
zachowam w stosunku do swojego dziecka.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
10.
|
Zawsze chcę wiedzieć, co robi moje dziecko w każdej
chwili.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
11.
|
Odczuwam, że gdy moje dziecko ma jakiś problem, czegoś się
obawia, to poszukuje kontaktu, bliskości ze mną.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
12.
|
Daję wyraźnie do zrozumienia dziecku, kto „rządzi” w domu.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
13.
|
Myślę, że kontroluję swoje dziecko na każdym kroku.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
14.
|
Często mi się zdarza, że za to samo przewinienie karzę
swoje dziecko raz mocniej, a raz mniej.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
15.
|
Gdy moje dziecko nie jest pod moją opieką, bardzo się o
nie niepokoję.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
16.
|
Bardzo często myślę o swoim
dziecku.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
17.
|
Wymagam od dziecka bezwzględnego posłuszeństwa.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
18.
|
Myślę, że nie kontroluję swojego dziecka na każdym kroku.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
19.
|
Za to samo przewinienie karzę swoje dziecko raz mocniej, a
raz mniej.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
20.
|
W zasadzie jako rodzic zachowuję się tak, jakby moje
dziecko było ciągle małe i bezradne.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
21.
|
Gdy moje dziecko potrzebuje pomocy, to chętnie poświęcam
mu wiele czasu i uwagi.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
22.
|
Uważam, że moje dziecko nie ma prawa mi się sprzeciwiać.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
23.
|
Akceptuję to, że moje dziecko może mieć „swoje tajemnice”,
że nie wszystko muszę widzieć i wiedzieć.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
24.
|
Kara, jaką wymierzam dziecku, często zależy od mojego
nastroju.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
25.
|
Chcę zawsze wiedzieć, gdzie przebywa i co robi moje
dziecko.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
26.
|
Przebywanie z moim dzieckiem sprawia mi dużą przyjemność.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
27.
|
Moje dziecko musi „rozumieć”, że to ja mam zawsze rację.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
28.
|
Gdy nie rozumiem zachowania swojego dziecka, to nie robię
z tego większego problemu.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
29.
|
Moje dziecko musi uważać, aby mnie czymś nie zdenerwować.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
30.
|
Często wydaje mi się, że żyję tylko dla mojego dziecka.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
31.
|
Często staram się dawać mojemu dziecku do zrozumienia, że
je kocham.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
32.
|
Staram się przestrzegać tego, aby moje dziecko postępowało
zgodnie z moimi wymaganiami.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
33.
|
Myślę, że mam i będę miała zaufanie do mojego dziecka.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
34.
|
Gdy się zdenerwuję, to mocniej karzę swoje dziecko.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
35.
|
Niepokoję się często o swoje dziecko, jakby ciągle było
małe i bezradne.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
36.
|
Często uśmiecham się do swojego
dziecka.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
37.
|
Często pouczam swoje dziecko, jak powinno postępować.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
38.
|
Gdy moje dziecko jest uparte, to staram się je zrozumieć,
nie zawsze przecież ja mam rację.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
39.
|
Często mówię do mojego dziecka podniesionym tonem.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
40.
|
Martwię się, że w wielu sprawach moje dziecko może sobie
nie poradzić w życiu.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
41.
|
Staram się być dla mojego dziecka prawdziwym przyjacielem.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
42.
|
Daję do zrozumienia mojemu dziecku, że wiem najlepiej, co
jest dla niego dobre, a co złe.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
43.
|
Nie wymagam, aby moje dziecko teraz, czy jak dorośnie, ze
wszystkiego mi się zwierzało.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
44.
|
Gdy mam zły dzień, to krzyczę na swoje dziecko bez powodu.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
45.
|
Gdy moje dziecko przebywa poza domem, odczuwam lęk, że coś
mu się stanie.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
46.
|
Kiedy moje dziecko zwraca się do mnie ze „swoimi
kłopotami”, staram się mu pomóc, aby dobrze się poczuło.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
47.
|
Często upominam moje dziecko, gdy robi coś nie tak, jak mu
każę.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
48.
|
Akceptuję to, że moje dziecko w miarę dorastania ma prawo
do samodzielnych decyzji, np. jak spędzać wolny czas.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
49.
|
Jestem tak zmienna, że moje dziecko może mieć problemy ze
zrozumieniem, jaka jestem.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
50.
|
Trudno jest pogodzić mi się z tym, że moje dziecko tak
szybko staje się większe, bardziej dorosłe.
|
a
|
b
|
c
|
d
|
e
|
Dane Klienta/Podopiecznego:
Imię i nazwisko:
Adres do korespondencji:
E-mail:
Telefon:
Sygnatury akt i numery spraw sądów, prokuratur i jednostek
policji oraz ich adresy w których Klient/Podopieczny jest stroną:
- Wyrażam zgodę na
przeprowadzenie badań przez Rodzinny Ośrodek Diagnostyczno-Konsultacyjny
przy Fundacji Obrony Praw Dziecka KAMAKA OPP
- Wyrażam zgodę na
wykorzystywanie moich danych osobowych przez Fundację Obrony Praw Dziecka
KAMAKA OPP dla realizacji jej zadań statutowych
- Oświadczam, że
zostałem poinformowany o możliwości wglądu i zmieniania moich danych
osobowych będących w posiadaniu Fundacji Obrony Praw Dziecka KAMAKA OPP
Czytelny podpis Klienta/Podopiecznego:
Dziękujemy za współpracę.
WYKORZYSTYWANIE SEKSUALNE
RODZAJE SPRAWCÓW WYKORZYSTYWANIA SEKSUALNEGO:
- Wywodzący się z kręgów rodzinnych – stosunki
kazirodcze;
- Wywodzący się z poza kręgów rodzinnych;
- Pedofil;
- Gwałciciel;
- Sprawca młodociany.
CECHY WSPÓŁNE SPRAWCÓW:
- niskie poczucie własnej wartości;
- silne poczucie osamotnienia
emocjonalnego;
- ograniczone odczuwanie
współczucia w stosunku do ofiary;
- niska samokontrola.
TYPY SPRAWCÓW:
1)
Typ regresywny – jego seksualizm skierowany jest na
jednostki dorosłe (pierwotna orientacja), jednak reaguje również na dzieci. Są
łatwiej osiągalne i stwarzają sprawcy mniej problemów. Często jest to
wystarczający argument, by zainteresować się dzieckiem (zastępczy obiekt
działań);
2)
Typ zafiksowany – od początku nastawiony na
zaspokajanie swoich potrzeb seksualnych za pomocą dzieci (pierwotna
orientacja). Są one obiektem jego pożądania. Na osoby dorosłe nie reaguje lub
reaguje bardzo słabo (pedofil);
3)
Typ socjopatyczny – brak lub niski poziom współczucia w
stosunku do ofiary oraz tendencje sadystyczne.
STRATEGIE DZIAŁANIA SPRAWCÓW:
Cechy charakterystyczne:
- planują i przygotowują swoją
działalność;
- swoje czyny przeżywają w
fantazji;
- szukają okazji do spełnienia
swych planów;
- szukają partnerek, które można do
tego celu wykorzystać;
- starają się uzyskać nieskazitelny
image.
Kierunki działania w ramach strategii:
→ w stosunku do ofiary, aby stała
się możliwie bezbronna i łatwo osiągalna;
→ w stosunku do matek i opiekunów,
aby ich zmylić bądź skłonić do tolerancji;
→ w stosunku do rodziny, instytucji,
sąsiadów, aby uniemożliwić ewentualną pomoc.
Specyfika sytuacji, w jakiej znalazło się dziecko, sprzyjająca sprawcom
wykorzystywania seksualnego:
● sytuacja rodzinna: zaniedbanie,
przemoc i uzależnienie ułatwiające sprawcy zastraszenie i
manipulowanie;
● pobyt dziecka w instytucjach:
internat, pogotowie opiekuńcze, dom dziecka;
● silne pragnienie bliskości i
miłości (może czynić dziecko łatwowiernym i skorym do
ustępstw);
● pragnienie zaspokojenia potrzeby
bezpieczeństwa (stąd podwyższona tolerancja i gotowość
do kompromisów);
● obniżenie poczucia własnej
wartości (stąd otwartość ofiary, łatwość jej zmylenia);
Działania sprawców ułatwiające im uprawianie procederu wykorzystywania
seksualnego poprzez organizowanie odpowiednich warunków:
- ciągłe pobudzanie konfliktów
między matką a dzieckiem;
- wzbudzanie poczucia winy u matek;
- zastraszanie dziecka;
- wzmacnianie statutu „porządnej
rodziny” na zewnątrz;
- udawanie silnej więzi z
dzieckiem;
- umacnianie własnego wizerunku
jako przyjaciela dziecka;
- przełamywanie trudności poprzez
umiejętne dobieranie zabawy.
Strategie działania sprawcy ukierunkowane na ofiarę:
1)
Wzbudzanie zaufania dziecka.
2)
Wykorzystywanie jego słabości i pragnień.
3)
Celowe wzmacnianie deficytów dziecka.
4)
Wprowadzanie elementów niepewności między tym, co
dobre, a tym, co złe – zachwianie systemu wartości.
5)
Wzbudzanie lęków u dziecka.
6)
Łamanie jego woli.
7)
Izolacja dziecka, pozbawianie go wszelkich kontaktów.
8)
Uzależnianie dziecka od siebie.
9)
Kupowanie prezentów w celu wywołania akceptacji i
tolerancji.
10)Sugerowanie
miłości i wynoszenie dziecka ponad inne („Moja mała księżniczka”).
11)Demonstrowanie
władzy oraz siły i delikatne zastraszanie ofiary – wymuszanie milczenia (śmierć
ukochanego zwierzątka).
12)Poddawanie
prawdomówności dziecka pod wątpliwość („To nasza mała kłamczuszka”).
13)Aranżowanie
pierwszych zbliżeń w sytuacjach zabawowych.
14)Wzbudzanie
litości w stosunku do sprawcy.
15)Wzbudzanie
dumy u dziecka, że jest partnerem/partnerką sprawcy.
Techniczne szczegóły planu:
- Pierwszy kontakt z intymnymi
częściami ciała jest „planowo-przypadkowy”.
- Miejsce i czas zbliżenia jest
wybrany planowo, gdy dziecko jest samotne i bezbronne.
- Odpowiedzialność i winę za
wszystko, co się zdarzyło, wmawiają dziecku.
- Przenoszą podejrzenia na inne
osoby.
PREWENCJA:
- Wzmacnianie poczucia własnej wartości.
- Nabieranie pewności siebie.
- Kształtowanie umiejętności przekonywania i mówienia
na tematy trudne.
- Trenowanie umiejętności decydowania o swoim ciele.
- Umiejętność rozpoznawania i wyrażania swoich
emocji.
- Umiejętność mówienia „NIE”.
- Umiejętność sięgania po pomoc.
- Umiejętność rozpoznawania złych i dobrych tajemnic.
- Poznawanie swojego ciała – uświadamianie seksualne.
Uwaga!
Jeśli mamy przesłanki wskazujące na
przemoc seksualną w stosunku do dziecka, nie wolno nam reagować spontanicznie.
Wszystkie kroki muszą być przemyślane i rozsądne. Działania pochopne mogą tylko
pogorszyć sytuację ofiary. Często zbyt szybka konfrontacja sprawcy z naszą
wiedzą o popełnionym przestępstwie wzmaga tylko nacisk psychiczny na dziecko.
Aby uwolnić dziecko os sprawcy należy działać cierpliwie, zbierać obserwacje,
informacje i dowody winy. Są to procesy długotrwałe wymagające cierpliwości i
aktywnej współpracy wielu profesjonalistów (nauczyciele, terapeuci, policjanci,
prawnicy, psychologowie i pedagodzy).
DIAGNOZA (PRZESŁUCHANIE):
Podstawowe wiadomości:
- Najczęściej sprawcą jest osoba znana dla ofiary i
dlatego większość przypadków molestowania nie zawiera elementów użycia
siły w stosunku do dziecka.
- Brak fizycznych symptomów wykorzystywania
seksualnego nie wyklucza możliwości, że miało ono miejsce.
- Psycholog powinien unikać projektowania własnych
uczuć na dziecko zakładając, że czuje ono wrogość do sprawcy.
- Ofiara ma często ambiwalentny stosunek do sprawcy,
a nawet czuje się z nim związana emocjonalnie i chce go ochraniać.
- Okazywanie negatywnych uczuć wobec niektórych
dorosłych nie musi oznaczać, że dziecko właśnie przez niego zostało
skrzywdzone.
- Sprawcą wykorzystywania seksualnego niekoniecznie
musi być mężczyzna. Znany jest udział kobiet w tym przestępstwie. Nie
odgrywa roli także wiek. Sprawcy wykorzystywania mogą mieć od 6 do 80 lat.
- Fakt bycia wielokrotnie wykorzystywanym seksualnie
jest wystarczającym powodem, by dziecko zachowywało się w sposób
nieprzewidywalny i czuło wściekłość.
- Każde dziecko musi być traktowane indywidualnie.
Niewłaściwe postępowanie diagnostyczne jest dodatkową traumą.
Typowe rodzaje wykorzystywania seksualnego dzieci:
1)
Wykorzystywanie bez pełnej lub częściowej penetracji
(często nie pozostawia żadnych śladów fizycznych).
2)
Penetracja przy użyciu palców lub małych przedmiotów.
3)
Stosunek sromowy lub imitujący go (członek pocierany o
narządy rodne dziecka lub między udami.
4)
Penetracja odbytu – rzadko pozostawia ślady, ponieważ
goi się bardzo szybko.
5)
Kontakt oralno-genitalny, zwykle nie pozostawiający
długotrwałych fizycznych uszkodzeń.
Zasady prowadzenia rozmowy:
- Pamiętaj, że dziecięce rozumienie czasu, liczby i
przestrzeni rozwija się stopniowo. Dziecko może nie rozumieć, co to znaczy
leżeć na kimś czy leżeć obok. Może nie umieć odpowiedzieć na pytanie, ile
razy się coś zdarzyło lub kiedy miało ono miejsce.
- Rozmawiaj krótkimi zdaniami. Wybieraj wyrazy jedno,
dwu sylabowe.
- Nie pytaj „Czy byłaś dotykana?”, lecz „Czy on Cię
dotknął?”.
- Unikaj pytań sugerujących.
- Unikaj konstrukcji warunkowych i podwójnych
zaprzeczeń.
- Unikaj pytań wymagających od dziecka analizy
zdarzeń z przeszłości i ich oceny.
Diagnozując dziecko należy zwrócić uwagę na następujące grupy
czynników:
- zachowania dziecka;
- reakcje na konkretną zawartość
pokazywanych mu materiałów;
- wypowiedzi dziecka w trakcie
rozmowy (przesłuchania);
- jakość i ilość wiarygodnie
dostarczanych przez nie informacji;
- okoliczności sprawy, zwłaszcza
dotyczące zarzutów, podejrzeń i objawów sugerujących
wykorzystywanie;
- wewnętrzną spójność opisu
zdarzeń;
- potencjalną motywację do
ujawnienia lub zaprzeczenia wykorzystywaniu.
Poziom spójności w wypowiedziach dzieci molestowanych:
● dla dzieci typowy jest pewien
stopień niespójności zwłaszcza, gdy wypowiedź dotyczy
mniej istotnych szczegółów;
● powszechnie występujący wzorzec
zachowań dzieci wykorzystywanych seksualnie:
zaprzeczenie – minimalizacja – ujawnienie – odwołanie;
● na wysoki poziom logiczności
wypowiedzi wpływa: jednorazowe lub incydentalne
wykorzystywanie przez jedną osobę w jednoznacznych okolicznościach;
● na wysoki poziom nieścisłości
wypowiedzi mają wpływ: wykorzystywanie przez wielu
sprawców trwające przez długi czas w zmieniających się okolicznościach.
Charakterystyczne cechy świadczące o wykorzystywaniu seksualnym:
→ tajemnica;
→ groźby, zastraszanie;
→ przekupstwa, obietnice, podstęp;
→ brak zaufania.
SKALA
RYZYKA DYSLEKSJI ( SRD )
oprac. Marta Bogdanowicz
....................................................... .......... ......... .....................
Imię i nazwisko dziecka wiek klasa data badania
SRD zawiera 21 stwierdzeń, które należy ocenić według skali
4-stopniowej. Cyfry na skali wskazują na brak występowania symptomów ryzyka
dysleksji (1 punkt) lub na stopień ich nasilenia (2-3-4 punkty). Zaznaczając
cyfry, zaznaczamy, że dany symptom:
1
|
2
|
3
|
4
|
NIGDY
|
CZASEM
|
CZĘSTO
|
ZAWSZE
|
nie występuje
|
występuje
|
występuje
|
występuje
|
Proszę uważnie przeczytać poniższe stwierdzenia i
zakreślić kółkiem cyfry najlepiej charakteryzujące zachowanie dziecka.
1
|
Dziecko ma trudności
z zapamiętywaniem wszystkich liter.
|
1
|
2
|
3
|
4
|
2
|
Dziecko ma trudności
w posługiwaniu się nożyczkami.
|
1
|
2
|
3
|
4
|
3
|
Dziecko ma wadę
wymowy.
|
1
|
2
|
3
|
4
|
4
|
Dziecko jest mało
sprawne ruchowo : słabo biega, skacze, źle jeździ na rowerze, hulajnodze.
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
Dziecko pisze litery
i cyfry zwierciadlanie lub odwzorowuje wyrazy przez zapisywanieie
ich od strony prawej
do lewej.
|
1
|
2
|
3
|
4
|
6
|
Dziecko przekręca
słowa ( np. mówi kraktor ), zmienia przedrostki w wyrazach ( np. zauczyć się ), myli
wyrazy o podobnym brzmieniu.
|
1
|
2
|
3
|
4
|
7
|
Dziecko nie umie
odróżnić głosek o podobnym brzmieniu ( np. g - k, z - s ), dlatego nie
dostrzega różnic w parach wyrazów, takich jak: góra – kura, koza – kosa.
|
1
|
2
|
3
|
4
|
8
|
Dziecko ma problemy
z budowaniem poprawnych wypowiedzi (zmienia szyk wyrazów w zdaniu albo używa
nieprawidłowych form gramatycznych).
|
1
|
2
|
3
|
4
|
9
|
Dziecko niechętnie
bawi się układankami, klockami Lego, puzzlami lub nie umie układać ich według
wzoru ( tworzy tylko własne kompozycje ).
|
1
|
2
|
3
|
4
|
10
|
Dziecko niechętnie
uczestniczy w zabawach ruchowych.
|
1
|
2
|
3
|
4
|
11
|
Dziecko ma problemy
z odróżnieniem i zapamiętaniem liter o kształtach identycznych, lecz inaczej
położonych w przestrzeni ( np. b – p – g – d ).
|
1
|
2
|
3
|
4
|
12
|
Dziecko niechętnie
rysuje, pomimo że jest do tego zachęcane
|
1
|
2
|
3
|
4
|
13
|
Dziecko ma trudności
z pamięciowym odtworzeniem materiału uszeregowanego w sekwencje ( np. nazwy
pory dnia i posiłków, dni tygodnia, pory roku, szeregi 4-cyfrowe ).
|
1
|
2
|
3
|
4
|
14
|
Dziecko ma trudności
z koncentracją uwagi, łatwo się rozprasza.
|
1
|
2
|
3
|
4
|
15
|
Dziecko źle
funkcjonuje na zajęciach fizycznych ( np. podczas gry w piłkę, wykonywania
układów gimnastycznych, ćwiczeń równoważnych, takich jak chodzenie po linii,
stanie na jednej nodze ).
|
1
|
2
|
3
|
4
|
16
|
Dziecko ma trudności
z odróżnieniem i zapamiętaniem liter o podobnych kształtach ( np. m – n, l – t – ł ).
|
1
|
2
|
3
|
4
|
17
|
Dziecko ma trudności
z wyróżnieniem głosek w słowach ( np. nos = n – o – s ).
|
1
|
2
|
3
|
4
|
18
|
Dziecko ma problemy
z odtwarzaniem szlaczków i figur geometrycznych ( przerysowaniem
rombu ze wzoru ).
|
1
|
2
|
3
|
4
|
19
|
Dziecko ma trudności
z łączeniem głosek w słowo ( np. o – k – o = oko ).
|
1
|
2
|
3
|
4
|
20
|
Dziecko ma problemy
z zawiązaniem sznurowadeł, zapinaniem guzików, wiązaniem kokardek oraz
wykonaniem innych czynności samoobsługowych.
|
1
|
2
|
3
|
4
|
21
|
Dziecko ma trudności
z dokładnym zapamiętaniem krótkich wierszyków i piosenek oraz z rozpoznaniem
i tworzeniem rymów.
|
1
|
2
|
3
|
4
|
Arkusz zbiorczy badania lateralizacji
Imię i nazwisko dziecka
....................................................................................
lat......................
Posługuje się ręką: lewą – prawą
1) Kalejdoskop – ręka P – oko
ręka L – oko
obie R – oko
2) Przesłona – próby 1 – oko
2 – oko
3 – oko
4 – oko
5 – oko
3) Dziurka od klucza – oko
4) Buteleczka – oko
5) Kreskowanie – PR – próba 1
próba 2
LR – próba 1
próba 2
6) Szlaczki: PR lub LR – ocena jakościowa
(zakreślić lepszą)
7) Cięcie po linii: PR lub LR –
zakreślić lepszą
8) Skakanie: PN lub LN – zakreślić
lepszą
9) Kopanie: PN lub LN – zakreślić
lepszą
Formuła lateralizacji:
Zalecenia:
Osoba badająca:
Wywiad strukturalizowany (ogólny)
Bydgoszcz
.......................
Wywiad z: matką
ojcem opiekunem panią
panem
............................................................
Imię i nazwisko dziecka
............................................
Data urodzenia ..........................................................
Data badania
..............................................................
Przebieg ciąży: ciąża .................... prawidłowa ........................ powikłana
...............................
Poród: o czasie, przed terminem w ............. m-cu, po
terminie ...................................................
siłami
natury, przez cesarskie cięcie
powikłania
........................................................................................................................
Apgar ...........................
Rozwój fizyczny: prawidłowy, opóźniony
Rozwój mowy: prawidłowy, opóźniony. Dziecko jest/nie jest
pod opieką logopedy.
Choroby przewlekłe:
....................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Specjalistyczna opieka lekarska
...................................................................................................
Wada wzroku
...............................................................................................................................
Wada słuchu
.................................................................................................................................
Urazy głowy
.................................................................................................................................
Utraty przytomności
.....................................................................................................................
Sen:
śpi spokojnie/niespokojnie
śpi sam w łóżku/z inną osobą
Moczenie nocne: występuje/nie występuje
Inne zaburzenia snu
......................................................................................................................
Inne zaburzenia emocjonalne: jąkanie, tiki, obgryzanie
paznokci, inne (jakie) ..........................
Kary: czy są stosowane i jakiego rodzaju
....................................................................................
Nagrody: czy są stosowane i jakiego rodzaju
..............................................................................
Sytuacja rodzinna:
Ojciec ...................................
Matka ...................................
Rodzeństwo
..................................................................................................................................
Relacje w rodzinie
........................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Może Pan zamówić ekspertyzę (opinię) na ten temat w RODK przy Fundacji Obrony Praw Dziecka KAMAKA Organizacji Pożytku Publicznego. Sądy uwzględniają nasze opinie tak samo jak opinie RODKów państwowych. W niektórych miastach już połowa zleceń na temat opieki wspónej-naprzemiennej jest kierowana przez sędziów do nas:
Jesteśmy w stanie doprowadzić do tego że pod opinią podpiszą się psycholodzy dziecięcy z tytułami naukowymi, nawet profesora albo biegli Instytutu Ekspertyz Sądowych.
prowadzić działalność wydawniczą związaną z prowadzonymi badaniami naukowymi i pracami rozwojowymi.