Opinia Fundacji Obrony Praw Dziecka dla sądu w Tarnobrzegu

Sygnatura akt: III Nsm ___/14                                                           Kraków, 6 kwiecień 2015 r.

Sąd Rejonowy w Tarnobrzegu

III Wydział Rodzinny i Nieletnich

Tarnobrzeg, ul. Sienkiewicza 27

Wnioskodawca: Krzysztof _____________,

Uczestniczka: Elżbiety  ____________,

Interwent uboczny / Przedstawiciel społeczny:         Fundacja Obrony Praw Dziecka KAMAKA OPP, występująca w imieniu małoletniego Nikanderem ___________; 32-700 Bochnia, ul. Heleny Modrzejewskiej 29                

Sprawa z wniosku o ograniczenie władzy rodzicielskiej nad małoletnim Nikanderem ________

Na mocy art. 8 k.p.c., art. 61 § 1 pkt. 5 k.p.c., art. 61 § 2 i § 4 k.p.c., art. 62 k.p.c., art. 63 k.p.c., 76 k.p.c., art. 77 k.p.c., art. 78 k.p.c., art. 79 k.p.c., art. 80 k.p.c., art. 81 k.p.c., art. 82 k.p.c., art. 83 k.p.c., art. 86 k.p.c., art. 87 k.p.c., art. 88 k.p.c., art. 89 k.p.c., art. 90 k.p.c., art. 91 k.p.c., art. 92 k.p.c., art. 93 k.p.c., art. 94 k.p.c., art. 95 k.p.c., art. 96 k.p.c., art. 97 k.p.c., art. 462, art. 479^6a, art. 479³⁸ k.p.c., art. 510 § 1 k.p.c., art. 95 k.c., art. 98 k.c., art. 3 k.p.k., art. 90 k.p.k., 91 k.p.k. art. 193 k.p.k., art. 195 k.p.k. i art. 30 § 4 Ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 r. (Dz. U. Nr 35, poz. 228) – Tekst jednolity z dnia 9 lutego 2010 r. (Dz. U. Nr 33, poz. 178), Ustawy z dnia 3 grudnia 2010 roku o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania (Ustawy tzw. równościowej) (Dziennik Ustaw nr 254 poz. 1700), a także art. 12 i art. 58 Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. -

Ośrodek Diagnostyczno-Konsultacyjny przy Fundacji Obrony Praw Dziecka KAMAKA Organizacji Pożytku Publicznego przedkłada swoją opinię wraz z zaleceniami dla tut. sądu i wnosi o włączenie jej w poczet dowodów.

Z poważaniem, 

Za Fundację,

Krzysztof  Mariusz Kokoszka

Biegły sądowy z zakresu problematyki alienacji rodzicielskiej i sposobów jej przeciwdziałania

p.o. Prezes Zarządu Fundacji Obrony Praw Dziecka KAMAKA OPP

Pełnomocnik Komitetu Inicjatyw Ustawodawczych Opieki Wspólnej

Dyrektor RODK przy Fundacji Obrony Praw Dziecka KAMAKA OPP

Dyrektor Centrum Mediacji i Negocjacji

przy Fundacji Obrony Praw Dziecka KAMAKA OPP

Mediator sądowy

Joanna Ornat

Certyfikowana specjalistka ds. pomocy ofiarom przemocy na tle alienacji rodzicielskiej

Fundacja Obrony Praw Dziecka KAMAKA Organizacja Pożytku Publicznego

KRS 0000341653, NIP 8681951946, REGON 121279362

Tel. 606-515-686; 570-933-668; 518-993-867

 Do sprawy III Nsm 383/14                         Kraków 5 kwiecień 2015 r.

Opinia Ośrodka Diagnostyczno-Konsultacyjnego przy Fundacji Obrony Praw Dziecka KAMAKA OPP w sprawie z wniosku Krzysztofa _______________ z uczestnictwem Elżbiety _______________ o ograniczenie władzy rodzicielskiej nad małoletnim Nikanderem _______________ toczącej się przed Sądem Rejonowym w Tarnobrzegu Wydziałem III Rodzinnym i Nieletnich o sygnaturze akt III Nsm 383/14.

I.        Osoby badane:

Ojciec – Krzysztof _______________, ur. _______ 1959 r., ojciec małoletniego Nikandera, zamieszkały w Tarnowie, ul. _____________;

Małoletni Nikander _______________ – ur. _____________ 2007 r., mieszka z rodzicami i dorosłym bratem w Tarnobrzegu przy ulicy _______________.

II.      Zastosowane metody i narzędzia badawcze:

Opinię wydano na podstawie:

1.            Analizy akt i dokumentów zawartych w aktach sprawy z wniosku Krzysztofa _______________ z uczestnictwem Elżbiety _______________ o ograniczenie władzy rodzicielskiej nad małoletnim Nikanderem _______________ toczącej się przed Sądem Rejonowym w Tarnobrzegu Wydziałem III Rodzinnym i Nieletnich o sygnaturze akt III Nsm 383/14.

2.           Analizy nagrań wykonanych przez ojca dziecka, dokumentów medycznych i innych związanych ze sprawą, dotyczących sposobów sprawowania opieki nad synem przez rodziców;

3.           Wyników badań psychologiczno - pedagogicznych przeprowadzonych z wykorzystaniem takich technik jak:

a) Skala Postaw Rodzicielskich w opracowaniu M. Plopla,

b) Alienacja Rodzicielska - Wstępne Rozpoznanie Objawów i Efektów - Ankieta dla Rodzica,

c) Rozmowy, mediacji i pogłębionego wywiadu kierowanego z ojcem Krzysztofem _______________ (jedenaście godzin rozmów bezpośrednich twarzą w twarz i 21 godzin rozmów telefonicznych),

d) Obserwacji zachowania i pięciu godzin rozmów bezpośrednich (bez obecności ojca) z małoletnim Nikanderem Szemą,

e) Testów diagnostycznych zastosowanych wobec małoletniego takich jak test rysunku drzewa, test rysowania rodziny, testów oceniających poziom rozwoju intelektualnego dziecka itp.,

f) Trzech godzin obserwacji zachowania małoletniego w kontakcie z ojcem, łączącej ich relacji, a także sposobów w jaki ojciec opiekuje się synem,

4. Analizy treści i zaleceń zawartych w opinii RODK w Tarnobrzegu z dnia 13 marca 2015 r. – numer ewidencyjny 48/15,

5. Analizy treści wniosków i pism składanych przez ojca do tut. sądu, na Policję i do Prokuratury,

6. Wyników badań Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Uniwersytetu w Antwerpii Universitaire Instelling Antverpen Wilrijk  (Belgia), Uniwersytetu w Uppsali Uppsala Universitat (Szwecja), dotyczących zjawiska alienacji rodzicielskiej i występującej na jego tle przemocy.

III.    Podstawa prawna wydania opinii

Badanie przeprowadzono w marcu 2015 roku w Bochni przy ulicy Heleny Modrzejewskiej 29, w siedzibie Fundacji Obrony Praw Dziecka Kamaka przy której działa też, na mocy zatwierdzonego statutu, Ośrodek Diagnostyczno-Konsultacyjny. Miały miejsce trzy sesje spotkań osobistych z ojcem Krzysztofem _______________ i małoletnim Nikanderem _______________. Ponad dwadzieścia razy diagnozowano również sytuację małoletniego w trakcie rozmów telefonicznych.

Badanie przeprowadzono zgodnie z art. 84 § 1-3 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o
postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2010 r. Nr 33, poz. 178) na podstawie której funkcjonują rodzinne ośrodki diagnostyczno-konsultacyjne

Procedury badań w rodzinnych ośrodkach
diagnostyczno-konsultacyjnych określone w standardach opiniowania w
rodzinnych ośrodkach diagnostyczno-konsultacyjnych opracowanych przez
Ministerstwo Sprawiedliwości zostały zachowane.

Zgodnie z nimi Fundacja Obrony Praw Dziecka KAMAKA powiadomiła strony o procedurze przeprowadzania badań w zakresie dotyczącym ich przebiegu i organizacji, jak również o możliwości odwołania się od wydanej opinii wraz z zapewnieniem o wnikliwym, starannym i rzetelnym rozpatrzeniu przez badających okoliczności będących przedmiotem diagnozy.

W procesie opiniowania członkowie zespołu badającego
wykorzystali dostępne instrumenty w postaci wywiadu, rozmowy kierowanej,
obserwacji, analizy dokumentacji, w tym w szczególności akt sprawy oraz zastosowania metod testowych (część III pkt 4 standardów opiniowania).

Z powyższego wynika, że badający zapoznali się
z dokumentacją pozostającą w aktach sprawy, a zatem również
wcześniejszymi opiniami, jeżeli takie się w nich znajdują.

Materiał dowodowy zgromadzony w aktach
ułatwił biegłym poczynienie własnych spostrzeżeń oraz zwrócenie
przez nich uwagi na te kwestie, których wyjaśnienie jest niezbędne do
należytego jej opracowania.

Ponieważ celem badania było zdiagnozowanie aktualnej sytuacji
dziecka, zespół specjalistów RODK przy Fundacji Obrony Praw Dziecka KAMAKA liczy na to, że ich ustalenia własne będą miały decydujące znaczenie. Informacje
zawarte w zbadanych dokumentach zostały wykorzystane do uporządkowania danych i poznania sposobu funkcjonowania systemu rodzinnego.

Standardowo członkowie zespołu badającego dokonali analizy i
oceny problemów dotyczących sytuacji opiekuńczo-wychowawczej małoletniego,
uwzględniając przy tym stanowisko osób badanych co do podejmowanych przez nie działań instytucjonalnych, a ponadto ich opinie w kwestii wykonywania władzy
rodzicielskiej wraz z propozycjami rozwiązań tych problemów.

W procesie opiniowania w sprawach rodzinnych konieczne jest
dokonanie przez badających oceny postaw obydwojga rodziców zarówno w aspekcie emocjonalnym, jak i wychowawczym, przy jednoczesnym wykazaniu walorów każdego z nich, a także zachowań utrudniających współdziałanie na rzecz dziecka.

Należy podkreślić, że przy dokonywaniu oceny sytuacji
opiekuńczo-wychowawczej małoletniego biegli kierują się zawsze jego dobrem.

Wnioski zawarte w opinii są wynikiem analizy całości materiału
dowodowego. Obowiązkiem badających jest sformułowanie ich w taki sposób, aby
udzielały odpowiedzi na wątpliwości organu orzekającego.

Jak podkreśla się w orzecznictwie, dowód z opinii biegłego
podlega ocenie sądu przy zastosowaniu art. 233 § 1 Kodeksu postępowania
cywilnego, na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z
zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw
teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości
wyrażonych w niej wniosków (postanowienie SN z dnia 7 listopada 2000 r., I CKN
1170/98, OSNC 2001, nr 4, poz. 64, uzasadnienie wyroku SN z dnia 15 listopada
2002 r., V CKN 1354/00, Lex nr 77046).

Wyrażona w powołanym przepisie zasada swobodnej oceny dowodów
odnosi się również do wyboru określonych środków dowodowych i do sposobu ich
przeprowadzania.

Prawidłowość realizacji przez sąd tej zasady podlega kontroli w
toku instancji, stąd też popełnienie uchybienia przy jej stosowaniu strona
postępowania może podnieść w formie zarzutu, wnosząc określony środek
odwoławczy.

Po przedstawieniu opinii przez biegłego, zgodnie z przepisem
art. 286 Kodeksu postępowania cywilnego, sąd może zażądać ustnego wyjaśnienia
opinii złożonej na piśmie. Powołany przepis nie przewiduje jednak obowiązku
przesłuchania biegłego przed sądem w każdym wypadku. Decyzja co do tego, czy
opinia wymaga dodatkowych wyjaśnień ze strony jej autora, a w konsekwencji, czy wyjaśnienia te powinny być złożone w formie ustnej czy też pisemnej, należy do sądu orzekającego w danej sprawie.

W judykaturze i doktrynie podkreśla się, że obowiązek wezwania
biegłego na rozprawę w celu złożenia ustnych wyjaśnień powstaje wówczas, gdy
strona zgłasza zastrzeżenia do opinii pisemnej lub sąd orzekający powziął
wątpliwości co do elementu opinii, który może kształtować bądź współkształtować
treść rozstrzygnięcia w sprawie (wyrok SN z dnia 23 kwietnia 1999 r., II UKN
590/98, OSNAPiUS 2000, nr 12, poz. 484).

Warto też powołać stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku
z dnia 22 stycznia 2004 r. (V CK 197/03, niepubl.), w myśl którego obowiązek
wezwania biegłego na rozprawę powstaje wówczas, kiedy strony zgłaszają zarzuty wobec opinii, wyrażają zamiar zadawania pytań oraz wówczas, kiedy sformułowania opinii nie są na tyle jasne i jednoznaczne, by pozwalały na  dokonanie na jej podstawie stanowczych ustaleń.

W kontekście powyższego pogląd, zgodnie z którym biegły zawsze
powinien być wezwany na posiedzenie sądowe niezależnie od tego, czy miał
zlecone opracowanie opinii ustnej czy pisemnej, a zaniedbanie przez sąd tego
obowiązku jest istotnym uchybieniem procesowym, gdyż narusza zasadę
bezpośredniości i ustności (wyrok SN z dnia 14 stycznia 1970 r., II CR 609/69,
OSPiKA 1970, z. 12, poz. 250), został zakwestionowany jako zbyt daleko idący.

Należy przy tym podkreślić, że nie stanowi to zagrożenia dla
należytej ochrony interesów stron postępowania, które nie są reprezentowane w
toku postępowania przez zawodowych pełnomocników, skoro decyzja co do
konieczności wezwania biegłego celem ustnego wyjaśnienia opinii złożonej na
piśmie należy do niezawisłego sądu.

Zaniechanie przez sąd wezwania biegłego celem złożenia ustnych
wyjaśnień, poza koniecznymi sytuacjami wyżej wskazanymi, nie stanowi w żadnym
wypadku warunku ważności opinii.

Funkcjonowanie Ośrodka Diagnostyczno-Konsultacyjnego przy Fundacji Obrony Praw Dziecka, wydającego opinie dla sądów, ujęte jest również w jej statucie. Oto jego fragmenty:

„Rozdział II. Przedmiot i formy działania fundacji

§ 5. Misja fundacji

1.Przeciwdziałanie negatywnym konsekwencjom współczesnych przemian technologicznych, społecznych i obyczajowych, a w szczególności osłabieniu i zanikowi więzi rodzinnych oraz kryzysowi ojcostwa (rozumianego również jako eliminowanie ojców z życia ich  dzieci).

2. Przeciwdziałanie ludzkiej nienawiści, podłości, głupocie, zawziętości i złośliwości - w szczególności tej, dla której areną jest sala sądowa i której ofiarami są dzieci.

§ 6. Cele Fundacji

I. Przeciwdziałanie alienacji rodzicielskiej rozumianej jako zespół działań i zaniechań prowadzących do zniszczenia więzi łączących dziecko z osobami bliskimi (program „Mamo, nie zabieraj mi taty...”), poprzez:

1. Udzielanie pomocy prawnej, psychologicznej (w tym terapeutycznej) i materialnej ofiarom przemocy na tle alienacji rodzicielskiej (Zarówno ofiarom dorosłym jak i dzieciom).
2. Prowadzenie działań zmierzających do takich zmian w porządku prawnym, aby alienacja rodzicielska była karana i ścigana z oskarżenia publicznego, a na gruncie prawa rodzinnego, aby opieka wspólna orzekana była nawet bez zgody jednego z rodziców.
3. Przeciwdziałanie przemocy na tle alienacji rodzicielskiej.
4. Prowadzenie badań naukowych z zakresu opisu i przeciwdziałania zjawisku alienacji rodzicielskiej. Działalność wydawnicza na tym polu.
5. Prowadzenie Ośrodka Diagnostyczno-Konsultacyjnego specjalizującego się w rozpoznawaniu alienacji rodzicielskiej, opiniowanie i sugerowanie zespołom orzekającym możliwych rozwiązań problemu.
6. Rozwiązanie problemu dzieci odepchniętych od rodziców - na płaszczyźnie mentalności społecznej oraz na drodze ustawodawczej - poprzez wprowadzenie zmian w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym, które będą mówiły o tym, że sąd nie może przyznać rodzicowi nie mieszkającemu z dzieckiem zakresu kontaktów mniejszego niż on o to wnosi. Zakres ten nie będzie mógł być jednak większy niż 360 godzin miesięcznie w rozliczeniu rocznym (opieka wspólna, równoważna, naprzemienna) - z zastrzeżeniem, że działalność lobbingowa nie jest działalnością zawodową Fundacji.

II. Realizacja programu: „Zlikwidujmy domy dziecka”.

1) Zastąpienie domów dziecka systemem rodzin zastępczych, w których dziecko przebywa do czasu unormowania swojej sytuacji prawnej lub znalezienia stałej rodziny adopcyjnej.

2) Praca nad zwiększeniem wydolności wychowawczej rodzin z których pochodzą dzieci wychowywane później w domach dziecka. Udzielanie im wsparcia finansowego.

III. Realizacja programu promocji mediacji jako najlepszego sposobu rozwiązywania konfliktów:

          a) Rozwijanie nowych metod polubownego rozwiązywania konfliktów międzyludzkich, grupowych, narodowych i społecznych.  

          b) Współpraca z adwokatami w kierunku jak najszybszego, polubownego rozwiązania toczących się przed sądami spraw.

          c) Organizowanie konferencji, kongresów, szkoleń oraz imprez integracyjnych dla studentów, pracowników wymiaru sprawiedliwości, mediatorów, psychologów oraz innych specjalistów - z zakresu psychologii konfliktów międzyludzkich, alienacji rodzicielskiej, przeciwdziałania przemocy i dyskryminacji itp.  Wydawanie książek, broszur i materiałów pokonferencyjnych.   

          d) Promowanie nowego modelu sądownictwa, które będzie przesuwało środek ciężkości swoich działań z roli sądzenia (konfrontacji) w kierunku roli godzenia (polubownego rozwiązywania sporów).

IV. Praca profilaktyczna z dziećmi i młodzieżą zagrożoną środowiskowo.

V. Praca terapeutyczna z młodzieżą. W szczególności belgijską metodą straat hoek werk polegającą na „wejściu” w grupę autodestrukcyjną (np. narkomańską) lub destrukcyjną (np. chuligańską lub ewoluującą w kierunku zachowań przestępczych, zdobyciu jej zaufania i rozpoczęciu procesu kierowania nią od wewnątrz; zmian jej celów z negatywnych na pozytywne.

VI. Inspirowanie i koordynowanie rozwoju sektora organizacji pozarządowych działających na rzecz rozwiązywania problemów społecznych.

VII. Realizacja programu: „TERAZ  POLSKA pomaga światu”

1)     Pomaganie krajom uboższym od Polski w rozwiązaniu ich problemów socjalnych.

2)     Pomaganie krajom bogatszym od Polski w odbudowie utraconych przez nie wartości moralnych które jeszcze - chociaż mocno zagrożone przez występujące trendy cywilizacyjne - przetrwały u nas.

VIII. Prowadzenie badań naukowych z zakresu zjawiska alienacji rodzicielskiej i opieki wspólnej oraz tych, które mają na celu znalezienie najskuteczniejszych metod realizacji pozostałych celów statutowych Fundacji. Najskuteczniejszych tzn. przynoszących jak najwięcej pozytywnych rezultatów przy jak najmniejszym nakładzie środków finansowych.

IX. Działalność określona w rozdziale VII Ustawy – Kodeks karny wykonawczy, w szczególności wobec skazanych będących ofiarami zjawiska wykorzystywania prawa karnego dla celów alienacji rodzicielskiej.

§ 7. Przedmiotem nieodpłatnej działalności pożytku publicznego Fundacji ujawnionej w Krajowym Rejestrze Sądowym jest:

1. 69,10,Z;       Doradztwo prawne;
2. 88,99,Z;      Działalność prewencyjna przeciwko przemocy wobec dzieci oraz inna działalność tego rodzaju;
3. 94,12,Z;       Działalność organizacji profesjonalnych reprezentowania interesów członków organizacji przed instytucjami rządowymi i w stosunkach międzyludzkich (public relations);
4. 72,20,Z;      Badania naukowe i prace rozwojowe w dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych;
5. 63,11,Z;       Zarządzanie stronami internetowymi (hosting) i podobna działalność; przetwarzanie danych;
6. 63,12,Z;       Prowadzenie portali internetowych: www.opiekawspolna2.pl.tl.

- oraz innych o podobnej tematyce zgodnej z celami statutowymi Fundacji;

7. 88,99,Z;      Działalność społeczna lokalna i sąsiedzka;
8. 70,21,Z;       Stosunki międzyludzkie (public relation) i komunikacja;
9. 94,99,Z;      Działalność pozostałych organizacji członkowskich, gdzie indziej nie sklasyfikowana:
   1. Organizacje wspierające inicjatywy mieszkańców;
   2. Organizacje mające na celu ochronę i poprawę sytuacji pewnych grup specjalnych.”

IV.      Ogólne dane o małżonkach, ich małoletnim dziecku i innych badanych osobach:

Matka – Elżbieta _______________,

Ojciec – Krzysztof _______________, były pastor Kościoła __________________. Pracuje zawodowo prowadząc handel odzieżą na targach.

Konflikt pomiędzy rodzicami powstał na płaszczyźnie pożycia małżeńskiego. W sposób nieuchronny zaowocował konfliktem na płaszczyźnie rodzicielskiej. Rodzice małoletniej silnie koncentrują się na płaszczyźnie osobistej co utrudnia im porozumienie się w kwestii podziału obowiązków rodzicielskich w zaistniałej sytuacji kryzysu.

Małoletni syn stron Nikander.

Małoletni jest dzieckiem pogodnym, otwartym na otoczenie, ufnym. Kontakty nawiązuje z łatwością. Umiejętności prezentowane przez chłopca wskazują na prawidłowy przebieg jego rozwoju. Nikander jest aktywnym i ciekawym świata dzieckiem. Nawet, do pewnego stopnia, nadaktywnym. Chętnie podejmuje proponowane mu zabawy, sam również potrafi znaleźć sobie zajęcie. Umie chwilę skoncentrować się na danym działaniu. Zabawek używa zgodnie z ich przeznaczeniem. Jest ekspresyjny i żywiołowy. Pozytywnie reaguje na kierowane do niego komunikaty i gesty. Nawiązuje kontakt wzrokowy. Poprzez swoje gesty i mimikę stara się zainteresować sobą otoczenie.

W trakcie spotkań w Bochni chłopiec reagował pozytywnie na obecność ojca. Zachowywał się przy nim swobodnie. Traktował go jak osobę sobie dobrze znaną. Pozwalał brać się na ręce i przytulać. W kontaktach z ojcem chłopiec jest radosny. Między małoletnim a rodzicami prawidłowo rozwija się więź emocjonalna i uczucie przywiązania.

Małoletni współdziała z ojcem w zabawie, chętnie podejmuje z nim kontakt, dąży do bliskości fizycznej z ojcem. Czas spędzony z ojcem jest dla niego źródłem radości.

V.        Charakterystyka środowiska rodzinnego i sytuacji wychowawczej małoletniego Nikandera _______________

          Nikander _______________ jest dzieckiem Krzysztofa _______________ i Elżbiety _______________. Nie kwestionujemy faktów ustalonych przez RODK w Tarnobrzegu. Zespół opiniujący Ośrodka Diagnostyczno-Konsultacyjnego przy Fundacji Obrony Praw Dziecka Kamaka, a także zespoły badawcze Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie zaangażowane w badanie najlepszych z punktu widzenia dobra dziecka ustaleń dotyczących form sprawowania opieki nad nim, po tym jak rodzice przestaną ze sobą mieszkać – w żadnym wypadku nie mogą się jednak zgodzić z zaleceniami jakie RODK wydaje dla tut. sądu. Tylko orzeczenie opieki wspólnej nad Nikandrem wygasi konflikt o niego zaistniały między rodzicami i uchroni go przed negatywnymi skutkami tego konfliktu dla jego psychiki. Oboje rodzice muszą mieć pewność, że ich relacja z dzieckiem nie będzie utracona. Ponieważ jednak matka coraz częściej porzuca syna i pomieszkuje u kochanka lepsze dla dziecka będzie uczęszczanie do szkoły w miejscu zamieszkania ojca. 

VI.      Badanie postaw wychowawczych rodziców

Badanie wskazuje, że ojciec małoletniego wykazuje pozytywne postawy ogólne wobec swojego dziecka. Akceptuje syna, poczuwając się do odpowiedzialności za jego wychowanie. Zna jego potrzeby i potrafi je zaspokajać, wnosząc przy tym w życie dziecka pozytywne wartości. Mówi, że: „Syn jest dla niego wszystkim.” Jest „najważniejszy”, „na pierwszym miejscu”. Twierdzi, że: „dla syna zrobiłby wszystko”.

Matka podaje, że ojciec izoluje małoletniego Nikandra od niej poprzez to, że wychodzi z synem z domu wtedy gdy matka jest w mieszkaniu, organizuje synowi atrakcyjne zajęcia, np. jazda na rowerze, wycieczki, wyjścia do znajomych, w domu uprzedza różne czynności opiekuńcze wobec syna podaje mu posiłki, przygotowuje do snu, czyta bajki, odprowadza rano do szkoły, nieustannie angażuje małoletniego syna w relację ze sobą, nadto przekazuje synowi negatywne komunikaty na temat matki, wmawia  Nikandrowi, że mama go porwie i „zamieszka z Bogdanem ”.

Według badanego ojca: „Tak było prawie od urodzenia dziecka, a nie jak imputuje żona, od maja 2014 (czasu jej zdrady). Oto dowody: żona ma egzemę, więc ze zrozumiałych względów to ja kąpałem dziecko. Ma chory kręgosłup, przez 7 lat życia dziecka najczęściej ja z  nim spałem, bo żonie było za ciasno, niewygodnie, potrzebowała komfortu. Nieprawdą jest, że tylko ja odprowadzam dziecko do szkoły. Przez 1,5 miesiąca (11-12.2014)  byłem w pracy w Niemczech. Od września 2014 żona porzuciła pracę, więc tylko ja pracuję. Wychodzę do pracy o 6.30, gdy Nikander śpi. Najczęściej odprowadza go i przyprowadza ze szkoły starszy brat Achimas, ponieważ małżonka coraz częściej porzuca dziecko i przebywa w Rzeszowie u kochanka (kiedyś kilka dni w tygodniu, a teraz miała miejsce dwu i półtygodniowa nieobecność od 25 lutego do 13 marca. Obecnie nie ma jej od 24 marca do dziś).”

Ojciec twierdzi, że żona nigdy nie była z dzieckiem na basenie, nad jeziorem , w górach czy u przyjaciół? Nawet gdy proponował wspólny wyjazd mówiła, że jest zmęczona, śpiąca lub chora. Często bywała u lekarzy, w szpitalu i co roku w sanatorium. Wówczas to on, jako ojciec, sprawował całkowitą opiekę nad dzieckiem, tak jak to dzieje się podczas jej obecnych ucieczek z domu.

Według ojca nie musi on niczego wmawiać synowi. W dniach 22-24 grudnia 2014 żona zaczęła się wyprowadzać do kochanka wywożąc kartony z rzeczami. Często mówiła przy dziecku, że ucieknie z Nikusiem w siną dal i nie dowie się, gdzie jest dziecko. Informacja o porwaniu wyszła nie z jego lecz jej ust. Przerażony wizją tych gróźb, kierując się miłością do syna, w dniu 24 grudnia ub.r. złożył pismo do Wysokiego Sądu z wnioskiem o natychmiastowe ustanowienie pieczy nad małoletnim Nikandrem. Na chwilę obecną wszystkie swoje rzeczy już wyniosła i w dalszym ciągu sygnalizuje przygotowania pokoju dla Nikandra w Rzeszowie.

VII.   Wnioski z badań:

          Pomiędzy rodzicami małoletniego Nikandera _______________ obserwujemy początkową fazę konfliktu o opiekę nad nim. Panujące powszechnie błędne przekonanie, że dla dobra dzieci lepsze jest „przyklejenie” go do jednego rodzica, a drugiemu ograniczenie kontaktów z nim i obciążenie alimentami powoduje u rodziców strach (graniczący z paniką) o utratę dziecka.

U ojca dziecka zdiagnozowaliśmy pierwszą fazę Zespołu Rodzica Alienowanego. A u matki Zespół Alienującego „Rodzica”. Stąd niezwykle ważne jest ograniczenie jej negatywnego wpływu na psychikę syna poprzez orzeczenie opieki wspólnej.

Małoletni Nikander _______________ wykazuje objawy pierwszej fazy Zespołu Dziecka Alienowanego. Zespół ten jest rozwinięciem koncepcji naukowej opisywanej w literaturze przedmiotu jako Syndrom Gardnera. Rozwinięcie tego podejścia stało się możliwe dzięki częściowo już zakończonym badaniom naukowym koordynowanym przez Fundację Obrony Praw Dziecka Kamaka Organizację Pożytku Publicznego.

Tak małe dzieci jak Nikander nie mają szans na obronę przed alienacyjną przemocą psychiczną ze strony rodziców. Przyjmują za prawdę wszystkie ich negatywne opinie o drugim rodzicu. W konsekwencji grozi im nieprawidłowy rozwój psychofizyczny. W literaturze przedmiotu (angielsko-, niemiecko- i hiszpańskojęzycznej) Zespół Dziecka Alienowanego (Parental Alination Syndrom) zaliczany jest do najpoważniejszych zespołów związanych z maltretowaniem psychicznym dzieci.

Alienacja rodzicielska jest formą maltretowania psychicznego.

W podobnych sytuacjach, kiedy rodzice dziecka mieszkają oddzielnie, zaleca się sądom rodzinnym orzekanie opieki wspólnej. Sklasyfikowano jej 17 form. Jest to rozwiązanie najlepsze dla dziecka. Dowodzą tego wyniki badań naukowych przeprowadzonych między innymi na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W jego Instytucie Socjologii, na Wydziale Psychologii, w Instytucie Psychologii Stosowanej Wydziału Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej oraz na Wydziale Prawa i Administracji.

Z drugiej strony, jak wynika z badań naukowych (również tych przeprowadzonych w USA), orzeczenie opieki wspólnej zwiększa prawdopodobieństwo ponownego zejścia się rodziców i restauracji rodziny. Co jest marzeniem każdego dziecka alienowanego. A zajmujemy się takimi dziećmi i badamy je już od 20 lat. Takie oczekiwanie werbalizowane jest w trakcie badań dzieci osób rozwodzących się: „Chciałbym żeby rodzice znowu zamieszkali razem.”

VIII. Zalecenia końcowe:

       Rodzinny Ośrodek Diagnostyczno-Konsultacyjny przy Fundacji Obrony Praw Dziecka KAMAKA Organizacja Pożytku Publicznego zaleca orzeczenie opieki wspólnej nad małoletnim.

Z badań przeprowadzonych przez Uniwersytet Jagielloński w Krakowie wynika jednoznacznie, że tylko orzeczenie opieki wspólnej-równoważnej chroni dziecko przed wystąpieniem u niego Zespołu Dziecka Alienowanego (PAS), a rodziców przed Zespołem Rodzica Alienowanego i Zespołem „Rodzica” Alienującego. Zespół Dziecka Alienowanego oficjalnie uzyskał kategorię dziecięcej choroby psychicznej, w oficjalnym ich katalogu, firmowanym przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne (DSM-IV). W te zaburzenia wprowadza dziecko „rodzic” alienujący i sąd orzekający, przekonany błędnie o konieczności posiadania przez dziecko „jednego centrum życiowego”. Koncepcja „jednego centrum życiowego dziecka” czyni więcej szkody niż pożytku w jego psychice i działa wbrew jego dobru. Wynika to jednoznacznie z badań naukowych.

Zebrany w badanej sprawie materiał pozwala sformułować następujące zalecenia dla Sądu:

1. Orzeczenie opieki wspólnej nad małoletnim Nikanderem _______________ w taki sposób aby mieszkał on u ojca we wszystkie dni w które obejmuje go obowiązek szkolny, a we wszystkie dni wolne u matki. Zalecamy aby sąd nie zmieniał środowiska rodzinnego Nikandera, nie odcinał go od grupy rówieśniczej z którą jest mocno zżyty. Małoletni powinien nadal uczęszczać do tej szkoły w której ją rozpoczął, czyli w miejscu obecnego zamieszkania. U ojca. (Matka opuszcza to miejsce na kilka lub kilkanaście dni, nie interesując się dzieckiem i systematycznie przeprowadza się do kochanka.)
2. Matka powinna również mieć prawo spędzać z synem 6 (sześć) godzin w każdy poniedziałek i każdą środę objęte obowiązkiem szkolnym. Jeśli chłopak będzie chodził do szkoły na rano matka powinna mieć prawo odebrać go ze szkoły i spędzić z nim sześć godzin bez obecności ojca. A następnie przyprowadzić dziecko do ojca na noc. W przypadku jeśli plan lekcji będzie sytuował zajęcia Nikandera w drugiej turze – matka powinna mieć prawo odebrać dziecko z miejsca zamieszkania o godzinie ósmej rano, zaprowadzić go i odebrać ze szkoły. Spędzając z dzieckiem po południu brakującą część sześciu godzin. W zamian ojciec będzie mógł spędzać z synem pierwsze dwa tygodnie wakacji i połowę, to jest 24 godziny, świąt Bożego Narodzenia i Wielkanocy. 
3. Zalecamy wydanie postanowienia o opiece wspólnej nad małoletnim w możliwie najkrótszym czasie. Tak, aby natychmiast przerwać przemocowe zachowania rodziców na tle alienacji rodzicielskiej (wzajemne straszenie się odebraniem dziecka, indukowanie lęku utraty syna na małoletniego itp.)
4. W przypadku wątpliwości Wysokiego Sądu względem naszych zaleceń sugerujemy skierowanie uczestniczki Elżbiety _______________ na badania uzupełniające do Ośrodka Diagnostyczno-Konsultacyjnego przy Fundacji Obrony Praw Dziecka celem uzupełnienia diagnozy sytuacji rodzinnej małoletniego Nikandera _______________ i bardziej dokładnego sprawdzenia predyspozycji i możliwości uczestniczki do sprawowania opieki nad synem.
5. Skierowanie stron na mediacje i terapię do Fundacji Obrony Praw Dziecka KAMAKA OPP. W szczególności na terapię przeciwdziałającą eskalowaniu przemocy na tle alienacji rodzicielskiej oraz niwelowaniu jej skutków. Celem tej terapii będzie również nauczenie rodziców takiej relacji z dzieckiem, aby nie deprecjonowali się oni wzajemnie w jego oczach, nie podważali wzajemnie swojego autorytetu i nie przerzucali na dziecko negatywnych emocji związanych z rozwodem i konfliktem okołorozwodowym na tle opieki nad nim.
6. Odstąpienie od orzekania alimentów w związku z tym, że każdy z rodziców będzie spełniał swój obowiązek alimentacyjny w naturze, utrzymując dziecko wtedy, kiedy będzie przebywało pod jego opieką. Orzeczenie alimentów eskaluje natomiast konflikt okołorozwodowy na tle opieki nad dzieckiem. Pogłębia urazy alienacji rodzicielskiej i poczucie krzywdy u rodzica który musi alimenty płacić, a nie jest usatysfakcjonowany zakresem kontaktów z dzieckiem.

Wybrane piśmiennictwo na którym, między innymi,  zespół opiniujący oparł swoje zalecenia:

1. Czerederecka A. "Manipulowanie dzieckiem przez rodziców rywalizujących o udział w opiece", Dziecko krzywdzone" nr 4 (25) z 2008 r.;
2. Czerederecka A. "Syndrom oddzielenia od drugoplanowego opiekuna (PAS) - przydatność analizy w badaniach sądowych w kontekście krytyki zjawiska", Nowiny Psychologiczne nr 3 z 2005 r (str. 31 - 42);
3. Czerederecka A. "Syndrom odosobnienia od jednego z rodziców u dzieci z rozbitych rodzin" Nowiny Psychologiczne nr 4 z 1999 r (str. 5 - 13);
4. Czerederecka A., Wach E. "Difficulties of Social Adaptation of Presons Experiencing Marital Failures", Z Zagadnień Nauk Sądowych nr XXX z 1994 r.;
5. Darnall D. ""Divorce Casualties: Protecting your Children from Parental Alienation", Taylor Trade Publishing;
6. Darnall D. "The Parental Alienation Directory", PsyCare http://www.parentalalienation.com/articles/index ;
7. Gardner R. "Academy Forum", Volume 29, Number 2, Summer, 1985, p. 3-7 Recent Trends in Divorce and Custody Litigation." www.fact.on.ca/Info/pas/gardnr85.htm;

8. Justyński Tomasz „Prawo do kontaktów z dzieckiem w prawie polskim i obcym”, Wolter Kluwer Polska Sp. z o.o., Warszawa 2011;
9. Kaczmarek J., Kotara H., Pocent T. "Syndrom odosobnienia od jednego z rodziców. Mechanizmy psychologiczne występujące w konflikcie okołorozwodowym według koncepcji Richarda Gardnera", Komitet Ochrony Praw Dziecka, Warszawa 2004;

10. Kokoszka M. Krzysztof „Alienacja rodzicielska i sposoby jej przeciwdziałania” Wydawnictwo Fundacji Obrony Praw Dziecka KAMAKA OPP, Kraków 1012;

11. Kokoszka M. M. Krzysztof „Dzieci alienowane. O Zespole Dziecka Alienowanego” Wydawnictwo Fundacji Obrony Praw Dziecka KAMAKA OPP, Kraków 1012;

12. Kokoszka M. Krzysztof „Zespół Alienującej „Matki” Wydawnictwo Fundacji Obrony Praw Dziecka KAMAKA OPP, Kraków 1012;
13. Kowanetz M. "Rola dziadków w opiece nad dziećmi w rodzinach rozbitych", Nowiny Psychologiczne nr 4 z 1999 roku;
14. Materiały z forum dyskusyjnego "Alienacja rodzicielska" http://www.goldenline.pl/grupa/alienacja-rodzicielska ;
15. Materiały ze strony Hostile Aggressive Parneting http://www.hostile-aggressive-parenting.com/ ;
16. Materiały ze strony internetowej www.parental-alienation-awareness.com ;
17. Rand, Deirdre Conway. The Spectrum Of Parental Alienation Syndrome (Part I). American Journal of Forensic Psychology, vol 15. no 3, 1997;
17. Warshak R. A. "Divorce Poison: "Protecting the Parent-Child Bond from a Vindictive Ex (Hardcore)";

19. “Wiersze dla syna – antologia wierszy dorosłych ofiar przemocy alienacyjnej” Wydawnictwo Fundacji Obrony Praw Dziecka KAMAKA OPP, Kraków 1012;

20. Materiały ze strony WWW.opiekawspolna2.pl.tl.  

21. Hardyment Christina „The future of the family”, Phoenix, The Orion Publishing Group Ltd 1998;

22. Kokoszka M. Krzysztof „Więzienia dla dzieci w Polsce” Wydawnictwo Fundacji Obrony Praw Dziecka KAMAKA OPP, Kraków 1015.